CPTPP ada kos tersembunyi, ratifikasi wajar ditarik balik - Jomo

KUALA LUMPUR: Perjanjian Komprehensif dan Progresif bagi Perkongsian Trans-Pasifik (CPTPP) ada 'kos tersembunyi' iaitu kos perundangan yang tinggi dan kerajaan perlu menarik semula ratifikasi yang telah dibuat pada 30 September tahun lalu, demikian mengikut Pakar Ekonomi, Prof Jomo Kwame Sundaram.

Beliau berkata kos perundangan yang tinggi bagi peruntukan penyelesaian pertikaian pelabur-negara (ISDS) perlu diberi perhatian sewajarnya, walaupun ketika kerajaan menang menentang syarikat multinasional yang mempunyai pengaruh dan kewangan yang tinggi.

Katanya, sebab rasmi Amerika Syarikat (AS) menarik diri daripada perjanjian Perkongsian Trans-Pasifik (TPP) adalah ISDS.

"Walaupun ia (AS) tidak pernah kalah dalam kes ISDS sehingga ketika itu, AS menganggap ini sebagai ancaman besar, terutamanya selepas bekas Presiden Barack Obama membatalkan projek pembinaan saluran paip utama yang diberikan kepada syarikat Kanada.

DISYORKAN UNTUK ANDA

• Malaysia rugi jika buat pusingan U sertai CPTPP

• Menteri jamin panjangkan isu CPTPP ke Kabinet

• Prestasi cemerlang industri sawit bakal berterusan 2023

• MITI kaji laksana semula rundingan Perjanjian Perdagangan Bebas Malaysia-EU

"Namun, pelobi CPTPP Malaysia mendakwa ISDS tidak menjadi masalah. Mana-mana peguam kontrak yang berpengalaman tahu betapa terdedahnya mana-mana kerajaan, terutamanya negara membangun tanpa poket fiskal yang mendalam untuk menanggung kos guaman.

"Malah Australia berkeras untuk 'mengeluarkan" (pengecualian) tembakau untuk TPP selepas pengalamannya yang mahal melawan syarikat tembakau AS Philip Morris sehingga ke Mahkamah Agung Australia," katanya dalam satu kenyataan yang dihantar menerusi e-mel.

Mengulas lanjut Jomo berkata, mungkin Kementerian Perdagangan Antarabangsa dan Industri (MITI) tidak menganggapnya sebagai masalah kerana tidak perlu membayar bil undang-undang - selalunya boleh mencecah sehingga puluhan, jika tidak ratusan, jutaan ringgit - walaupun kerajaan menang terhadap plaintif korporat.

Katanya, pendapatan korporat yang lebih rendah dan kadar cukai lain dalam bidang kuasa CPTPP lain adalah satu lagi masalah besar.

"Mengapa perlu mana-mana syarikat besar mahu berdaftar dan membayar cukai di Malaysia jika ia tidak menawarkan kelebihan tetapi lebih mahal dari segi liabiliti cukai?

"Sementara itu, mana-mana kerajaan di seluruh dunia cuba meningkatkan hasil - terutamanya daripada cukai kekayaan, pendapatan korporat dan cukai durian runtuh - dalam menghadapi kenaikan kadar faedah, kepegunan (stagnation) ekonomi dan defisit fiskal yang lebih besar berikutan langkah pandemik Covid-19," katanya.

Selain itu Jomo berkata, walaupun sudah pasti akan terdapat beberapa peningkatan eksport dengan mana-mana perjanjian perdagangan bebas (FTA), namun ini telah diperbesar-besarkan oleh TPP, dan kini pelobi CPTPP, seperti yang ditunjukkan oleh beberapa kajian.

"Tetapi terdapat kurang perhatian yang diberikan kepada peningkatan import dalam kebanyakan unjuran perdagangan yang sepatutnya, yang mungkin mengakibatkan defisit perdagangan bersih yang lebih besar. Hanya pelobi FTA mendakwa bahawa semua orang boleh meningkatkan eksport secara serentak, tetapi bukan import.

"Bagi Malaysia, unjuran semasa mencadangkan yang kita mungkin akan mengimport lebih banyak kereta Jepun dan sisa plastik daripada negara lain, terima kasih kepada inisiatif pemprosesan sisa oleh bekas perdana menteri Datuk Seri Najib Razak.

"Tetapi kira-kira 85 peratus daripada sisa plastik tidak dikitar semula secara komersial, dan oleh itu dibuang ke tapak pelupusan sampah di Malaysia," katanya.

Tambahnya, unjuran Bank Dunia yang sepatutnya mempromosikan CPTPP sebenarnya dilakukan oleh ahli ekonomi yang asalnya diupah oleh Peterson Institute of International Economics (PIIE) di Washington DC, yang menerima pembiayaan daripada pelobi.

"Yang hebatnya, kajian mereka mendakwa lebih banyak keuntungan tanpa penyertaan AS walaupun ekonomi AS menyumbang dua pertiga daripada kawasan TPP dari sudut ekonomi.

"Lebih banyak (keuntungan) daripada kurang (perdagangan)" sememangnya layak menerima anugerah untuk fiksyen ekonomi.

"Malah Majlis Perdagangan Antarabangsa AS (ITC) rasmi meragui unjuran TPP PIIE dan mendapati kertas penyelidikan 2016 kami yang diragui (oleh Jere Capaldo, Alex Izurieta dan Jomo KS) jauh lebih boleh dipercayai dan teguh," katanya.